Στο οκταπλό μονοπάτι της yoga (Yoga Sutras of Patanjali) τα δύο πρώτα σκέλη (συχνά αναφέρονται και ως σκαλοπάτια ή κλαδιά) είναι τα yamas και τα niyamas. Tα yamas είναι η ahimsa (μη βία), η satya (η αλήθεια), η asteya (εντιμότητα, μη κλοπή), η brahmacharya (εγκράτεια) και η aparigraha (η μη κτητικότητα, μη προσκόλληση). Τα niyamas είναι η shaucha (καθαριότητα εξαγνισμός), η santosha (ικανοποίηση, αυτάρκεια), τα tapas (ασκήσεις πειθαρχίας), η svadhyaya (μελέτη το εαυτού), και η ishvara pranidhananani (παράδοση, αφοσίωση σε μια ανώτερη δύναμη).
Μέγάλο debate έχει λάβει χώρα μέσα στα χρόνια για το αν πρεπει να ασκούμαστε πρώτα στα yamas και μετα στα niyamas ή πρώτα σε αυτά και μετά στην άσανα ή για το αν πρεπει να παίρνουμε τα σκαλοπάτια με τη σειρά.
Η yoga όμως δεν είναι για να τη συζητάμε αλλά για να την ασκούμε και να ασκούμαστε σε αυτή. Δεν υπάρχει γιογκολογία, υπάρχει η πρακτική μας με ό, τι αυτή περιλαμβάνει. Και τα yamas και τα niyamas είναι οδηγοί για αυτή την πρακτική.
Ahimsa – Μη βία
Απλή και κατανοητή. Τι λέει το σώμα σου μέσα στην άσανα; Πονάει; Αλλαξέ την, βγες από εκεί που είσαι. (Εδώ σημειώνω ότι πρέπει να μπορεί ο ασκούμενος να διαχωρίσει αν όντως πονάει ή αν είναι ο νους του ενοχλημένος). Τι λες στον εαυτό σου μέσα στην άσανα; Τον κατηγορείς που κουράστηκε ή δε μπορεί να μπει πιο βαθιά; Είναι βία. Τον μαλώνεις για την κοιλίτσα που εμποδίζει; Είναι βία. Βία δεν είναι μόνο να κερνάμε σφαλιάρες, είναι σωματική, λεκτική και συναισθηματική. Είναι κατάσταση. Η απάντηση στη βία δεν είναι η μή βια – κάπως δε μου φαίνεται βοηθητικό αυτό. Είναι η ειρήνη. End of story.
Satya – Αλήθεια
Είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου; Μήπως βαριόμουνα σήμερα να κάνω πρακτική αλλά αντ’ αυτού εφτιαξα μια εσωτερική ιστορία ότι δε βρήκα χρόνο; (Καταλαβαίνουμε πως εδώ η λέξη πρακτική μπορεί να αντικατασταθεί με σκούπισμα, μελέτη κι ένα σωρό άλλα). Μπορώ να πω στον εαυτό μου πως δεν είχα όρεξη. Και πως δεν πειράζει γιατί κάτι άλλο χρειαζόμουνα. Ειλικρινά και – για να γίνεται κι η σύνδεση σιγα σιγα – χωρίς βία. Χωρίς τη satya δε μπορώ να προχωρήσω στο μονοπάτι της αυτογνωσίας διότι εμποδίζω εμένα από το να γνωρίσω και να θεραπεύσω εμένα.
Asteya – Μη κλοπή
Έκανες τις 5 αναπνοές σου; Κράτησες την πλάτη σου ίσια για να μπορείς να αναπνέεις ή λύσσαξες να διπλώσεις, να στρίψεις και να δέσεις κι έγινες ένα κουβάρι χωρίς ανάσα και χαρά; Με τo yama της asteya δεν εννούμε να μην κάνουμε διαρρήξεις αλλά να μην κλέβουμε τον εαυτό μας, την άσανα, την αναπνοή μας κι όλα αυτά τα ζωτικά και απαραίτητα. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο που για να ικανοποιήσουμε το εγώ μας ότι “έβγαλα” τη θέση έχουμε όχι μόνο καταπατήσει τη μη βία, αλλά έχουμε αλλοιώσει / κλέψει τη θέση χάνοντας έτσι και τη satya ειλικρίνεια προς εμάς.
Σούπερ σος: Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι επειδή αποφάσισα αυτό το μήνα ότι θα ασκηθώ στην asteya δε χάνω τα άλλα yamas. H δουλειά γίνεται ταυτόχρονα.
Brahmacharya – Εγκράτεια
Μαθαίνω να ελέγχω τον εαυτό μου, όχι για να τον τιμωρήσω (είπαμε ahimsa) αλλά για να τον βοηθήσω στο μονοπάτι. Η λέξη εγκράτεια για τον ελληνικό λαό είναι συνυφασμένη με στέρηση ενώ μια πιο σωστή απόδοση είναι εκείνη της σωστής διαχείρισης της ενεργειας και των πόρων μου. Δεν τρώω περισσότερο από όσο χρειάζομαι γιατί θα καταπονήσω το σώμα μου να το χωνεψει και να το χειριστεί, δεν ξενυχτάω γιατί μου στερώ πολύτιμη ξεκούραση, δε μιλάω χωρίς λόγο γιατί ή βλακείες θα πω ή δε θα φτάσει το μήνυμα εκεί που πρέπει. Η brahmacharya λοιπόν δε μου λέει να μονάσω και να χαιρετάω τον ήλιο αλλά να φροντίζω τον εαυτό μου, τις δυνάμεις μου και να μη διασκορπίζομαι. Εφαρμόζεται φυσικά και μέσα στη yogasana μαθαίνοντας πότε πρέπει να προσπαθήσω κι άλλο και πότε να υποχωρήσω. Διατηρώντας και τα προηγούμενα ετσι;
Aparigraha – Mη κτητικότητα, μη προσκόλληση
Στην αργκο της γιόγκα λένε “αυτός έχει πολύ καλες στροφές/ διπλώσεις/ κατακορυφα”. ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΑ. Το σώμα απλά κάνει κάτι. Είτε από φυσικού του, είτε επειδή έκανα με συνέπεια την πρακτική μου και το κατάφερα, όση κι αν είναι η χαρά μου, η αλήθεια είναι πως απλά το σώμα κάνει κάτι. Οπως σηκώνει το πόδι του ένα ζώο για να βηματίσει έτσι κι εγώ. Απλά το σήκωσα ένα εκατομύριο φορές και πάει πια πολύ ψηλα, δεν αλλάζει κάτι όμως ούτε είναι ο κόσμος καλύτερος επειδή ο αστράγαλός μου χαϊδεύει το αυτί μου. Μπορεί το εγώ μου να χαίρεται που τα κατάφερε, μπορεί να μου προσφέρει μια ώραία φωτογραφία στο instagram, θαυμασμό από τους γύρω μου η όποια άλλη ικανοποίηση αλλά αν η άσανα είναι κάτι προς κατάκτηση τότε απομακρυνόμαστε ταχέως από το μαγικό κόσμο της γιόγκικης πρακτικής. Το ίδιο ισχύει και για τα αντικείμενα, τους ανθρώπους κι όλα αυτά που έχουμε ανάγκη να κατέχουμε.
Τα 5 yamas λοιπόν είναι σύντροφοι στο δρόμο μου. Καθώς ασχολείστε με αυτά θα παρατηρείτε πως εφαρμόζοντας το ένα επηρεάζεται κάποιο άλλο. Η καίρια λύση όμως, η απάντηση σε κάθε ερώτηση και δίλημμα είναι αυτή που συνδυάζει και τα 5. Χρήσιμο πολύ για όσους αναζητούν.
Αγάπη & φως,
Αθηνά Ντάλλα
Απαγορεύεται οποιαδήποτε αναδημοσίευση του κειμένου ή μέρους του χωρίς να αναφερεται ρητά η πηγή.